İBN FADLAN
SEYAHATNAMESİ
RAMAZAN ŞEŞEN
İbn Fadlan Seyahatnamesi, İbn
Fadlan’ın Abbasi Halifesi Muktedir tarafından Etil (Volga) Bulgarlarına
gönderilen elçilik heyeti ile çıktığı yolculuktaki hatıralarını anlattığı Seyahatname
(el-rihle)’sinde verdiği bilgilere dayanmaktadır. 10.yy. daki Türklerin tarihi
hakkında en canlı ve en sağlam kaynak olarak kabul edilmiş olan bu kitapta, yolculuk
güzergahı üzerinde bulunan Türk kabilelerinin idaresi, dinleri, adetleri,
hukukları hakkında ki gözlemleri yer almaktadır. Tabiki Fadlan’ın bazı yerlerde
kulaktan dolma ya da gitmediği yerler hakkında orada bulunmuş gibi bilgiler
eklediği, tutarsızlıklardan belli oluyor. Örneğin Türkleri pis, Allah tanımaz
vs. olduğunu anlatırken ki verdiği bilgiler hayrete düşürürken, evlilik
adetleri ve kadınlarını sahiplenmediklerini, başka erkeklere verip çiftleştirdiğini
(kendi tabiri) anlattıktan hemen sonra da Türklerin zina yapanlara uyguladığı
ağır cezaları anlatmadan da geçememiş. Bu anlatımlar benim hafızamda daha çok Türkleri
değil başka bir halkın geleneklerini canlandırıyor. Yazarda zaten bazı
konularda mübalağa yapıldığını belirtiyor.
Bulgarlar ve Ruslar (Vikingler)
hakkında bilgiler aktaran Fadlan, Etil nehri kıyısında kurulan büyük bir
çarşıda yapılan, Rus ölü düğününü ayrıntılarıyla da anlatmış. Kitapta Türkçe ve
Arapça okuma alternatifi mevcut. Akıcı üslubuyla tarih severlerin ve bu döneme
ilgi duyanların bir çırpıda okuyabileceği bir kitap diyebilirim.
Tabiki İbn Fadlan’dan bahsedip de
1999 yapımı 13. Savaşçı filminden bahsetmemek olmaz. Antonio Banderas
tarafından canlandırılan İbn Fadlan, bir aşk macerası yüzünden Bağdat’tan
sürülür ve Vikinglere elçi olarak gönderilir. Bu esnada 12 savaşçıya katılarak
sis canavarlarıyla savaşırken bulur kendini. Kitabı okumadan önce 13. Savaşçı
filmini izlediğim için, kitaptan beklentim yüksekti. Ama seyahatnamesini okuyunca,
kurgu farkını anlayabiliyorsunuz.
Sizlere iyi okumalar diliyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder