DAİDALOS

DAİDALOS

Daidalos  Attika'nın kral soyundan gelme olduğu söylenen Atinalı sanatçıdır. "Ustaca işlenmiş ya da işleyen" anlamına gelen adı, eli her sanata yatkın olduğu için kendisine verildi. Çok küçük yaşta heykel yapmaya başladı. Yunanlılara göre Daidalos kaba şekilde taşları yontarak yahut ağaç kütüklerini oyarak Tanrıların ilk heykellerini yapan bir sanatkârdır. Daidalos, hem mimar hem heykeltıraş hem de her türlü mekanik araçları yapan çok yönlü bir yaratıcıdır. Oriantalizan dönemin en önemli stilistlik özelliği etkileşimler ve ticaret sonucu doğudan alınan dedalik stil adını efsanevi heykeltıraş Daidalos’ tan alır. Sanatının en önemli yaratısı olarak, Eflatun'un Menon adlı diyalogunda sözü geçen canlı heykelleri gösterilebilir. Eski ancak ilkel olmayan ve insana çok benzeyen figürlerin büyük çoğunluğu antik yazarlar tarafından Daidalos’un yaptığı eserler olarak değerlendirilmişlerdir. Ayrıca bunların hemen hepsi ahşaptandır. Diodoros’ta Daidalos’un yaptığı figürlerin açıkgözlere, yürür gibi duran birbirinden ayrık bacaklara ve gövde ile bitişik olmayan kollara sahip olduklarını söylediğinde, aslında çok açık bir şekilde ilkel görünümlü daha eski figürleri değil erken tarihli mermer kourosları bizlere işaret etmektedir. Aynı zamanda Diodoros Daidalos’u Mısır ile ilişkilendirir ve onun yaptığı figürlerinde aslında bizim için gayet mantıklı olan ve anlamlı bir biçimde Mısır tarzında bir harekete sahip olduklarını söyler Yine aynı yazara göre Daidalos ünlü açılıp kapanabilen tabureyi de ilk yapan kişidir.

O yalnız heykel yapmıyor, başka şeylerle de uğraşıyordu. O zamana kadar gemilerini yalnız kürek kuvveti ile yüzdüren Yunanlılara, yelken kullanmayı ve rüzgârlardan faydalanmayı öğretti. Eşsiz ve her şeye aklı eren bir sanatkar olduğundan eski zamanlarda ünü her tarafa yayılmış, sanatla ilgili ne yapılmışsa, ne icat edilmişse, ondan bilinmiş, onun olduğu söylenmiştir.

Kral Minos’a inşa ettiği sarayla tarihe geçer. Daidalos’u böyle ünlü bir mimar yapan da sarayın içindeki labirent ve oğlu İkarus’a balmumundan kanat yaparak Hazerfan Ahmet Çelebi’ye ilham kaynağı olmasıdır.

Daidalos hem mimar, hem heykeltıraş, hem de her türlü mekanik araçları yapan çok yönlü bir yaratıcıdır. Girit kralı Minos için içinde Minotor’un bulunduğu ölümcül bir labirent inşa eder. Daha sonra Kral Minos Daidalos ve İkarus’u bu labirente kapatır. Bir süre sonra Daidalos’un aklına balmumu ve tüylerden havalanmak gelir. Havalanarak labirentten çıkmayı başarırlar. Ancak uçmanın cazibesine iyice kapılan İkarus yükseldikçe yükselir. Güneş balmumlarını eritir ve İkarus artık uçamayarak denize düşer, ardından da boğularak ölür.