KRİTİOS OĞLANI
Arkaik
dönemin kuros figürlerinden de görülebileceği gibi, Yunanlı heykeltraş artık
inandırıcı bir insan heykeli yaratmış, vücudun bölümleri iyice anlaşılmış,
birbiriyle bağlantısı çözümlenmiştir. Bundan sonraki adım bu hareketsiz figürü
hareket içinde gösterebilmektir. Atina Akropolis’inde bulunan ve Pers
istilasından az önce M.Ö 480’de yapılmış olan Kritios Genci adlı heykelde
vücuda belirli bir hareket verilmiştir. Bu aslında Arkaikten Klasiğe bir geçiş
dönemi heykelidir çünkü burada artık yüzde arkaik ifade yoktur.
Heykeltıraşın
adından dolayı Kritios Genci denilen heykelde baş hafifçe sağa dönüktür.
Omuzları ve göğsü cepheden verilmiştir ama böğrü artık simetrik değildir,
öndeki bacağı arkadaki bacağın daha ilerisinde ve daha aşağıdadır. Ağırlığı
arkadaki sol bacak taşır. Vücudun eksen çizgisine bakıldığında bunun düz dikey
bir çizgi olmayıp, hafif bir S (ya da ters S) kıvrımı oluşturduğu görülür.
Böylece binlerce yıl sanatta uygulanan frontalite ve simetrik yapı sona
ermiştir.
Rönesans’dan
beri “Contrapposto” adı verilen bu rahat ve gerçekçi pozda vücudun bir bölümü
diğer bölümünün karşıt yönüne dönüktür (genellikle kalçalar ve bacaklar bir
yöne, omuzlar ve göğüs diğer yöne dönüktür); vücudun ağırlığı bir bacağa
yüklenmiş olup, bir bacak gergin diğeri ise hafifçe bükülü ve rahattır. Bu
pozda bir heykel pek çok yönden görülmek üzere tasarlanmış serbest bir
heykeldir.
1- Boardman, John, Yunan Sanatı, İstanbul, 2005.
2- Boardman, John, Yunan Heykeli Klasik Dönem, İstanbul, 2005.
Yorumlar
Yorum Gönder